رمان هری پاتر از زمان ترجمه و انتشار در ایران نظر بسیاری از علاقه مندان را به سوی خود جلب کرده است.

تعدادی از خوانندگان و یکی از مترجمان این اثر در باره علت استقبال از هری پاتر در ایران به پرسش های "مهر" پاسخ گفتند.

شهاب ابوالقاسمی « 14 ساله» می گوید: هری پاتر یک کتاب مهییج است ،انسان دوست دارد بداند ادامه آن چه می شود. بعضی از شخصیتهای آن شبیه ایرانی ها هستند و این باعث می شود که بیشتر به داستان علاقه مند بشوم . هری پاتر داستان پیچیده ای نیست و من به راحتی با آن ارتباط برقرار می کنم .
اردوان امیری نژاد«کارشناس زبان وادبیات فارسی» معتقداست: این داستان اگرچه برای بچه ها نوشته شده است اما به نظر می آید بیشتر مورد توجه جوانان و بزرگسالان است و فکر می کنم دلیل آن این است که بچه های ایرانی به تخیل علاقه چندانی ندارند و جوانان تنها به این خاطر که واقعیتهای زندگی در جوانی تلخ است به تخیل روی می آورند.
وی در پاسخ به این پرسش که فکر می کنید فروش این کتاب در ایران چگونه است؟ می گوید: برای این کتاب در آمریکا و اروپا خوب تبلیغ شد و یکی از دلایل فروش بالای آن در کشورهای دیگرنیز همین تبلیغ بود اما در ایران این صورت نگرفت و نمی توان فروش آن را با د یگر کشورها مقایسه کرد .
وی همچنین در پاسخ به این سوال که به نظر شما اگر این کتاب در ایران نوشته می شد با این حد از استقبال روبرو می شد یا نه می گوید: خیر ، چون ادبیات ما بخاطر تک زبانه بودن و رابطه ای که با ادبیات جهان دارد در حال حاضر چندان موفق نیست .
امیر امامی «دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی» نیز معتقد است: هری پاتر اثر خوبی است که با داشتن مخاطبان متفاوت از هر گروه سنی می تواند در کتابخوان شدن مردم ما تاثیر بگذارد . البته استقبال از هری پاتر در ایران را نباید با استقبال از این اثر در کشورهای دیگر مقایسه کرد بلکه باید با کتابهایی که در ایران منتشر می شود و گاهی چاپ اول آنها هم فروش نمی رود مقایسه کرد .
وی درباره ترجمه های مختلف ازعناوین این اثر می گوید: چند دلیل می تواند باعث این کار شده باشد . اول این که بعضی ها بخاطر به دست گرفتن بازار کتاب اقدام به استفاده از نام هایی می کنند که دیگر مترجمان استفاده نکرده اند، دوم ؛ مترجمان دوم و سوم کتاب برای آنکه متهم به دزدی ترجمه نشوند از نام نزدیک به نام اصلی استفاده می کنند. سوم؛ نبودن یک رسم الخط واحد در زبان فارسی و بعضی دلایل دیگر باعث این تفاوتها در ترجمه شده است .
این دانشجوی ادبیات درباره این که آیا انتشار این کتاب در ایران می توانست با استقبالی که اکنون از این اثر در جهان می شود، روبروشود؟ می گوید: هری پاتر الان تبدیل به یک اسطوره برای جهان مدرن شده است ،اینکه عده ای فکر می کنند تبلیغات باعث شناخته شدن این کتاب در دنیا شده ، اشتباه است. معروف شدن کتاب به خاطر خود کتاب است، خلاقیت نویسنده و استفاده خوب او از تخیل از دلایل موفقیت کتاب در جهان است . من فکر می کنم اگر این اثر در ایران هم منتشر می شد می توانست بازار کتاب دنیا را تکان دهد.

« ویدا اسلامیه» یکی از مترجمان هری پاتر معتقد است هری پاتر نسبت به کتابهای دیگر که در ایران منتشر شده است با استقبال خوبی روبرو شد. این کتاب در حالی که یک اثر تخیلی است اما با خواننده یک ارتباط واقعی برقرار می کند . استفاده از طنز ، تخیل و بیان مشکلات نوجوانان در کتاب آن را جذاب کرده است .
اسلامیه در باره علت تفاوت ترجمه در نام های مختلف این اثر نیز می گوید: این به خاطر آنست که بعضی واژه ها چند معنا دارند . مثلا" نام یکی از قسمتهای کتاب با عناوین " هری پاتر و دخمه اسرار" ،" هری پاتر و حفره اسرار"، " هری پاتر و تالار اسرار" و " هری پاتر و اتاق اسرار" ترجمه شده که دلیل آن نامی است که نویسنده انگلیسی انتخاب کرده، او برای محل مورد نظر از نامی استفاده کرده، که برای خود انگلیسی زبان ها هم به گونه ای مبهم باشد و من سعی کردم از "حفره" استفاده کنم که آن محل مبهم و مرموز بودن خود را حفظ کرده باشد و نویسندگان دیگر از نامهایی چون دخمه، اتاق و تالار استفاده کرده اند.
اسلامیه معتقد است تبلیغات در فروش و شناخته شدن این کتاب تاثیر دارد و می ا فزاید: اما خود کتاب باید به یک حدی رسیده باشد که بتوان آن را تبلیغ کرد. این کتاب طرفداران خود را پیدا کرده بود و بعد روی آن تبلیغ شد.
مهسا رستمی (16ساله) درباره هری پاتر چنین می گوید: هری پاتر یک کتاب موفق و جالب است که در آن قهرمان داستان برخلاف داستانهای دیگر که همیشه مثبت هستند دارای خصایص بد و ترحم برانگیز نیز است . مدرسه ای که هری پاتر به آن می رود خیلی شبیه مدارس خود ماست ،انسان دوست دارد جای آن شخصیتها و در آن مدرسه باشد .
او می افزاید: فیلمهای هری پاتر خوب ساخته نشده است و اگر کسی کتاب را نخوانده باشد نمی فهمد که فیلم چه می گوید، به همین خاطر لذتی که در خواندن کتاب هست در فیلم آن وجود ندارد. نویسنده هری پاتر انسان باهوشی است، او با استفاده شخصیتها ی خیالی با چهره مشترک، در میان ملتها مانند جادوگر به خوبی توانسته با تمام خوانندگان خود ارتباط برقرار کند .
مریم صفایی« دانشجوی مترجمی» در این زمینه می گوید: هری پاتر یک کتاب تخیلی با نگاهی جهانی است . نویسنده شخصیتهای داستان را طوری وصف می کند که می توان آن را در تمام جوامع با همان شکل مشاهده کرد که برای مثال جادوگر با کلاه و چوب جادوگری تصویری است که در تمام جوامع مردم آن را به همین شکل می شناسند.
ترکیب واقعیت و تخیل در داستان به خوبی انجام شده است . نویسنده همه چیز را در دنیای واقعی و تخیلی مقایسه می کند و با یک تصویر مشترک و کلی آن را به مخاطب می دهد.
وی در باره دلیل کم بودن مخاطبان این اثر در ایران نسبت به دیگر کشورها می گوید: به نظر می آید بعضی بزرگترها خجالت می کشند کتاب هری پاتر را بخوانند و فکر می کنند این کتاب برای سن آنها مناسب نیست . این کتاب چیز جدیدی است و در کشور ما هر کسی دوست ندارد چیز های جدید را بخواند.
زهرا قدسی« 16ساله» هم معتقد است : هری پاتر کتاب خوب و قشنگی است. نوع نوشته انسان را به داخل داستان می کشد. حوادث و اتفاقات داستان بسیار عجیب و نو است. در چند سال گذشته بیشتر رمانها در مورد فضانوردی و حواث اتفاق افتاده در فضا بود اما این کتاب جادوگری در عصر جدید است.

آرش خردمند «منتقد سینما» علل جذابیت هری پاتر را چنین شرح می دهد: به نظر من گرایش به مطالعه مجموعه کتابهای هری پاتر به قلم خانم "رولینگ" در ایران که به زعم عده ای تحت تاثیر جو همه گیر جهانی آن به وقوع پیوسته بیهوده است . داستان خانم رولینگ با شخصیت مرکزی هری پاتر که می تواند تجسم نهایت خوبی در برابر تمام بدی و پلشتی های دور و بر ما نیز باشد، دارای تمام جذابیت های این نوع داستان نویسی « تخیلی» برای مخاطبانش است . در برهه ای که نسل نوجوان و مشتاق ما محروم از قصه ها و داستانهای خیال پردازانه اند می تواند جایگزین خوبی برای قصه های کمیک استریپ (قصه های کمدی تصویری) و دنباله دارهایی چون " تن تن " باشد.

وی می افزاید: پرداخت منسجم، تو در تو و پر کشش مجموعه هری پاتر می تواند عامل مهم علاقه به این پدیده باشد . دنیای ورای واقعیت با شخصیتهایی که داستان به داستان متحول می شوند؛ حتی بزرگترها را درگیر خود نموده است. روی کرد خانم رولینگ به مقوله پیچیده دنیای جادوگری چه در این جا و چه در کشور خالقش به مذاق خیلی ها خوش نیامد. اما ناگزیر از این هستیم که قبول کنیم برای خلق دنیای مملو از جادو و جمبل با شخصیتهای درونی باید پا را از این فراتر گذاشت. اکنون دیگر پدیده هری پاتر با ساخته شدن سه فیلم از آن، به جایگاه رفیعی نزد مخاطبانش رسیده و به نظر می رسد که دوستداران هری پاتر به این باور رسیده اند که دنیای پر از جادو و تخیلی آن نه تنها برای نسل کنونی مضر و مخرب نخواهد بود بلکه تلطیف دنیای فریبکارانه، بی رحم و پر تناقضی است که هم اکنون در آن به سر می بریم

بی بی سی – بر اساس تازه ترین نظرسنجی که در رابطه با موضوعات مورد مطالعه نسل جدید کتاب خوانان انجام گرفته ، 66 درصد خوانندگان پلان به پلان داستان هری پاتر و سنگ جادو را با تمام جزئیات آن به خوب به خاطر دارند در حالی که تنها 28 درصد قادر به توصیف جزئیات نمایش “هملت “ شکسپیر و یا یادآوری این نکته کلیدی هستند که هملت برای قتل عمویش نقشه می کشد. همچنین 51 درصد کتاب خوانان در این نظرسنجی که توسط سایت آمازون انجام گرفته بود نمی دانستند که شخصیت دارسی برگرفته از اثر کلاسیک “غرور و تعصب“ جین آوستین است.

همچنین این نظرسنجی بیانگر آن است که متون کلاسیک محبوبیتشان را در بین مردم بریتانیا از دست داده اند به طوری که 69 درصد از مصاحبه شوندگان اعلام کرده بودند که ترجیح می دهند به جای خواندن آثار کلاسیک خود را کتاب های مدرن به روز کنند. روانشناس معروف دکتر آریک زیگمان در این باره می گوید: کتابی که می خوانیم ، سی دی یا نواری که در قفسه های خود نگهداری می کنیم و یا حتی توانایی ما در اظهار نظر درباره آنها انعکاس بخش این نکته است که دانش ما از فرهنگ یک جریان یا روند اجتماعی است.

گفتنی است علی رغم بی توجهی به ادبیات کلاسیک بیش از یک سوم پاسخ دهندگان تاکید کردند که از بی اطلاعی درباره نمایشنامه ههای شکسپیر بیشتر احساس خجالت می کنند تا از بی خبر ماندن درباره صدرنشینان جدول موسیقی!!!